Zeven Haarlemse kerken Buurtbakens

Zeven Haarlemse kerken, verspreid over Haarlem, doen mee aan het project Buurtbakens. Daarbinnen worden de kerkgebouwen gekoppeld aan maatschappelijke organisaties die ruimte zoeken. Zo kunnen die kerkgebouwen ‘huiskamers van de buurt’ blijven. Met dit project worden plekken gecreëerd die een anker bieden voor zorg en welzijn in de wijk, voor ontmoetingen en voor stilte en contemplatie. Door hun omvang en torens zijn kerken ook een fysiek baken; ze liggen vaak op strategische plekken in de stad, langs wegen, rotondes of aan het water.

De deelnemende kerkgebouwen zijn: Anna- en Mariakerk (centrum – RK), Sionskerk (noord – Shelter Haarlem), kerkgebouw van Immanuël (noord – pinkstergemeente), Goede Herderkerk (noord – CGK), Oude kerk (Spaarndam – PKN), Pelgrimkerk (zuidwest – PKN geref.) en Oosterkerk (oost – PKN).

Deze kerken willen hun functie als baken in de buurt niet verliezen, maar ook niet volledig transformeren doordat het kerkgebouw aan een projectontwikkelaar wordt verkocht. Door dit project kunnen er in de kerken naast de diensten ook activiteiten plaatsvinden. Door de buurt – via maatschappelijke organisatie – meer te betrekken bij de kerkgebouwen worden deze toekomstbestendig gemaakt.

Een kerk die al jaren veel met de buurt doet is de Immanuelkerk (PKN) in noord. Hier organiseert het Verhalenhuis jaarlijks zo’n 250 activiteiten als films, muziek en andere culturele activiteiten.

Na gesprekken met specialisten op het gebied van erfgoedwaarde en duurzaamheid wordt er voor de zeven deelnemende kerken gezocht naar een match met een maatschappelijke organisatie. Die is vaak in dezelfde wijk of stadsdeel gevestigd. Vervolgens gaat de gemeente Haarlem begin 2023 met vier kerken door voor een ontwerpend onderzoek. Eind 2023 zullen uiteindelijk twee kerken worden ondersteund om de scenario’s concreet te maken en uit te voeren. De overige vijf kerken zullen waar mogelijk worden ondersteund.

Het project Buurtbakens is een van de dertig landelijke projecten die via de Erfgoed Deal subsidie van het Rijk krijgen. Buurtbakens richt zich op het thema Stedelijke groei en krimp. In het kader van de grote landelijke opgave is dit echt een voorbeeldproject. Erfgoed Deal omschrijft het project als volgt:

”Buurtbakens Haarlem: kerken behouden maatschappelijke waarde”
De afgelopen jaren is er vanuit de overheid ingezet op het opstellen van Kerkenvisies door gemeenten. Door veel gemeenten is dat gedaan, zo ook in Haarlem. De kracht van het project Buurtbakens zit in het realiseren van een uitvoerbare en concrete vervolgstap: van visie naar uitvoering. De opschaalbaarheid van dit project is daarbij groot: De (toenemende) leegstand van kerken is landelijk heel actueel. Tegelijk vraagt stedelijke groei om nieuwe maatschappelijke voorzieningen en is de ruimte daarvoor beperkt. Het lijkt makkelijk, leegstaande kerken combineren met maatschappelijke functies, maar het gebeurt nog te weinig, laat staan dat er regie vanuit een gemeente op gevoerd wordt. Dit project laat zien dat het wel kan, vanuit een overkoepelende visie voor meerdere kerken, wat resulteert in twee maatschappelijk herbestemde en verduurzaamde kerken. Vanwege de opschaalbaarheid, de samenwerking met maatschappelijke partijen en de urgente landelijke opgave is gekozen dit project op te nemen in het portfolio van Erfgoed Deal.

Stewart: ”Geloof doorgeven aan de komende generaties”

Stephan: ”Onze droom is om de principes van het Koninkrijk, kenbaar te maken aan de mensen die de Koning nog niet kennen.’’