Tekens aan de wand: graffiti in de eeuwenoude Bavokerk

Je zult het bijna niet geloven, maar in de eeuwenoude Grote of St. Bavokerk (gebouwd tussen 1370 en 1520) is graffiti te vinden. Weliswaar niet op het niveau van de onder pseudoniem werkende graffitikunstenaars Banksky (Brit) of Blek le Rat (Fransman), maar toch. De muren en het meubilair van de Bavokerk waren ooit gesierd met deze straatkunst. Het zijn vaak kleine en subtiele afbeeldingen van hooguit 20 bij 20 cm.

Tekeningen van de 17e-eeuwse kerkschilder Saenredam bevestigen deze ‘straatkunst’. Zo zijn er op de Broodbank, een meubel uit de late middeleeuwen, talloze tekens te zien: schepen, een paard, letter, galgen en geheimzinnige cirkels. De tekens zijn niet gemaakt door kerkgangers die zich verveelden, want ook in andere landen komt men ze tegen.

De graffiti geeft inzicht in oude tijden in de Haarlemse geschiedenis en hoe die door de gewone burgers uit die tijd werd beleefd. Denk aan de reformatie (in Haarlem in 1578 met de bestorming van de toen nog katholieke Bavokerk) en de Tachtigjarige Oorlog incl. de grote stadsbrand, het beleg van Haarlem en de Slag op het Haarlemmermeer.

Op verzoek van de Bavovrienden onderzocht Elizabeth den Hartog, expert in middeleeuwse beeldhouwkunst, de betekenis van de graffiti en plaatste die in hun historische en religieuze context. Haar onderzoek is verwerkt in een boek dat deze zomer zal verschijnen: Tekens aan de wand. Oude graffiti in de Grote of St. Bavokerk in context.

Op 27 juni is er om 20 uur een lezing in de Bavokerk door Elizabeth den Hartog. De lezing is gratis en zonder reservering te bezoeken.