5 oktober: Israëlzondag versus Rode Lijn-protest

De situatie in Israël en Palestina, en in het bijzonder de oorlog in Gaza na 7 oktober 2023, houdt ons enorm bezig, zowel in de plaatselijke gemeenten en de landelijke kerkkoepels als bij niet-christenen. Emoties kunnen hoog oplopen. Er is woede, verzet, verdriet en een groot gevoel van machteloosheid. In snel tempo is Israël zo een onderwerp geworden waarover in de samenleving grote polarisatie is ontstaan. Er zijn duidelijke flanken in het publieke debat die zich voor of tegen Israël positioneren.

De een doet vrijwilligerswerk in Israël om de bevolking te ondersteunen, een ander gaat naar de Westbank (zeg maar het Bijbelse Judea en Samaria) om daar Palestijnse boeren te beschermen tegen Joodse kolonisten. Voorgangers en gemeenteleden nemen deel aan rode lijn-demonstraties, anderen bezoeken juist bijeenkomsten van Christenen voor Israël of gaan steevast in gebed.

Onze relatie met Israël is voorgoed veranderd of we dit nu willen of niet. De beelden uit Gaza die elke dag tot ons komen hebben een blijvend effect op ons, ook op christenen. Het is moeilijk op dezelfde manier naar Israël te kijken als voor 7 oktober 2023, ondanks de solidariteit en sympathie vlak na de gruwelijke aanval van Hamas op die dag. Daarom moeten we ons opnieuw verhouden tot dit volk, land en staat, aldus een teamleider van Near East Ministry.
De oudere generatie is opgeroeid met een duidelijk historisch besef. De oprichting van de staat Israël in 1948 en de daaropvolgende militaire overwinningen op de omliggende landen worden als tekenen van Gods trouw aan Zijn volk gezien. De jongere generatie heeft veel meer oog voor het individuele leed van de Palestijnen. Christus staat niet aan de kant van machthebbers, maar komt op voor de onderdrukten. Deze scheidslijn is duidelijk zichtbaar tussen de generaties en in kerken.

Maar wat er ook (landelijk) wordt aangeboden, het materiaal biedt geen pasklare antwoorden. Het is immers geen one size fits all-verhaal. Zo heeft Micha het gespreksmateriaal Gaza, van verlegenheid naar betrokkenheid beschikbaar gesteld en heeft de Protestantse Kerk de notitie Uw Koninkrijk kome; Als pelgrims onderweg met Joden en Palestijnse christenen uitgebracht.

Juist nu, te midden van oorlog en trauma, brengt het interreligieuze Rossing Center Joodse en Palestijnse jongeren in Israël samen in dialoog. “We geloven dat vrede net zo serieus onderwezen moet worden als wiskunde.”

Kunnen we zowel luisteren naar het levende Jodendom als naar de Palestijnse christenen dat ons spreken over God, over recht en vrede, zuiverder wordt en sterker? Zodat we van daaruit handelen en doen, de weg van de vrede en verzet gaan?

Een Palestijnse christen zei: “Geloof in de verzoenende kracht die uitgaat van Christus en die verspreid wordt door zijn Geest. Die kracht houdt mij staande, en daar zouden jullie in Nederland misschien wel wat meer op mogen hopen.” Hij deed een appel op ons, christenen, om te bidden, te luisteren, te geloven en te handelen.

Zondag 5 oktober hebben verschillende kerken Israëlzondag. Een moment om stil te staan bij zowel onze blijvende verbondenheid met Israël, maar ook bidden voor de vrede van Jeruzalem als voor vrede in Gaza en in het Midden-Oosten. Het thema is Rotsvast, met als lezing Deuteronomium 32:1-12.
Israëlzondag anno 2025 is niet in de eerste plaats de plek om de situatie in het Midden-Oosten van politiek commentaar te voorzien, maar om in gehoorzaamheid de Schriften te openen en daarbij te leren van de joodse traditie als gesprekspartner. In die luisterhouding kan onverwacht licht vallen op onze eigen tijd, aldus de Protestantse Kerk. En Near East Ministry voegt hier aan toe: laten we Israëlzondag dus niet overslaan, maar juist gebruiken als gelegenheid om onze on-opgeefbare verbondenheid met Israël te vieren én tegelijkertijd te bidden voor vrede en recht, voor Jood én Arabier. Samen bidden voor Israël en Gaza, Joden en Palestijnen, Israëlische gijzelaars en hun familie, maar ook de burgers in de Palestijnse gebieden. Laat deze zondag een moment van hoop zijn!

Maar zondagmiddag 5 oktober is er ook de landelijke Rode Lijn-protest in Amsterdam. Voorafgaand hieraan is er om 11.30 uur een speciale kerkdienst in de Keizersgrachtkerk waar samen wordt gebeden, beleden, gezongen, gerouwd en gezocht naar moed om op te staan.